ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการศึกษา

แบบฝึกหัดทบทวน

1. จงประมวลความหมายของคำว่า “การศึกษา” 5 นิยาม
ตอบ  การศึกษา คือ การนำเอาความคิดมาประยุกต์ใช้เพื่อให้เกิดประโยชน์
         การศึกษา คือ กระบวนการที่ก่อให้เกิดการเรียนรู้
         การศึกษา คือ เทคนิคการคิดที่จะแสวงหาคำตอบ
         การศึกษา คือ ความเชื่อ ความนึกคิดหรือทักษะที่ใช้เป็นแนวทางเพื่อพัฒนาผู้เรียน
         การศึกษา คือ การถ่ายทอดความรู้ต่างๆที่รวบรวมไว้อย่างเป็นระบบ

2. คำว่า การศึกษา คือ กระบวนการเรียนรู้ ท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไร จงอธิบาย
ตอบ เห็นด้วย เพราะการศึกษาเป็นการเรียนรู้สิ่งต่างๆที่อยู่รอบตัวเรา รวมไปถึงสิ่งที่ให้ประสบการณ์ชีวิต ช่วยพัฒนามนุษย์ให้เป็นมนุษย์ที่สมบรูณ์ทั้งทางสติสัมปชัญญะและคุณภาพทางจิตใจ

3. ในฐานะที่ท่านเป็นนักศึกษาวิชาชีพครู จงให้นิยามการศึกษาตามคิดเห็นของท่าน
ตอบ สำหรับดิฉัน การศึกษา คือ การนำเอาหลักการและแนวคิดต่างๆ รวมถึงเทคนิคการคิดมาถ่ายทอดอย่างเป็นระบบเพื่อพัฒนาผู้เรียน

4. ความมุ่งหมายทั่วไปและความมุ่งหมายเฉพาะเหมือนหรือต่างกันอย่างไร
ตอบ ต่างกัน คือ ความมุ่งหมายทั่วไป เป็นความมุ่งหมายที่กล่าวอย่างกว้างๆและครอบคลุมทั้งหมด ส่วนความมุ่งหมายเฉพาะ เป็นความมุ่งหมายที่แยกย่อยออกมาเฉพาะเป็นเรื่องๆไป

5. ความมุ่งหมายคืออะไร ความมุ่งหมายการศึกษาระดับชาติ ความมุ่งหมายการศึกษา แต่ละระดับ ความมุ่งหมายระดับหลักสูตร และความมุ่งหมายระดับหมวด และความมุ่งหมายระดับการสอน  มีความสัมพันธ์หรือแตกต่างกันอย่างไร
ตอบ ความมุ่งหมาย คือ แนวคิดหรือปรัชญาที่บุคคลกำหนดขึ้นไว้ล่วงหน้าในการทำกิจกรรมหรือโครงการใดๆ เพื่อจะได้ใช้ความพยายามที่จะวางแผนสำหรับเป็นแนวปฏิบัติ ซึ่งแบ่งเป็นออกเป็น 5 ระดับ โดยมีความเหมือนหรือแตกต่างกัน ดังนี้
1) ความมุ่งหมายการศึกษาระดับชาติ  เป็นความมุ่งหมายระดับสูงสุด เป็นลักษณะความมุ่งหมายทั่วไป
2) ความมุ่งหมายการศึกษาแต่ละระดับ จะเป็นลักษณะความมุ่งหมายเฉพาะ ซึ่งจะแบ่งออกได้ 3 ระดับ คือ
      *ระดับปฐมวัย จะมุ่งอบรมเลี้ยงดูก่อนการศึกษาภาคบังคับ
      *ระดับขั้นพื้นฐาน จะมุ่งให้ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม มีสามารถในความคิด มีความเป็นผู้นำ และมีทักษะที่
        จำเป็นต่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต
      *ระดับอุดมศึกษา  จะมุ่งพัฒนาความเจริญงอกงามทางด้านสติปัญญาและความคิดเพื่อความก้าวหน้าทาง
        วิชาการ
3) ความมุ่งหมายระดับหลักสูตร  เป็นการนำความมุ่งหมายระดับการศึกษามาใช้ในหลักสูตร
4) ความมุ่งหมายระดับหมวด  มีความเฉพาะและแตกต่างกันไปตามเนื้อหาวิชาและวัตถุประสงค์
5) ความมุ่งหมายระดับการสอน  จะมีความสอดคล้องกับระดับอื่นๆ ซึ่งมีความสำคัญมาก นำไปสู่ความมุ่งหมายเชิงพฤติกรรม

6. องค์ประกอบที่ใช้กำหนดความมุ่งหมายของการศึกษามีอะไรบ้าง จงอธิบาย
ตอบ  องค์ประกอบที่ใช้กำหนดความมุ่งหมายของการศึกษามีดังนี้
          1) ปรัชญาการศึกษา เป็นแนวทางที่กำหนดความมุ่งหมาย
          2) จิตวิทยาการศึกษา คือ การคำนึงถึงผู้เรียน
          3) การจัดการศึกษาเพื่อตอบสนองความต้องการของสังคม คือ เพื่อให้บุคคลสามารถปรับตัวให้เข้า
              กับสิ่งแวดล้อม
          4) บริบทของชุมชน  เป็นตัวกำหนดการเรียนรู้ของบุคคลโดยคำนึงถึงการเรียนรู้และทรัพยากร
              ในท้องถิ่น
          5) ต่างประเทศที่มีความสัมพันธ์กัน  เป็นวิธีที่ทำให้ทราบว่าต่างประเทศต่างๆมีผลกระทบต่อการ
              พัฒนาประเทศของเรา
          6) เทคโนโลยี  เพื่อให้การศึกษาสะดวกและเป็นไปอย่างรวดเร็ว

7. ทำไมการจัดการศึกษาไทยสมัยต่างๆ จึงต้องกำหนดความมุ่งหมายการศึกษา ที่จะบ่งบอกความเป็นมาของการศึกษาไทยได้หรือไม่อย่างไร จงอธิบาย
ตอบ  ได้ เพราะการจัดการศึกษาไทยสมัยต่างๆกำหนดความมุ่งหมายการศึกษาแตกต่างกันออกไป เช่น สมัยโบราณ จะยังไม่เป็นระเบียบแบบแผนที่แน่นอน  สมัยปฏิรูป ก็จะเริ่มมีแบบแผน มีการสร้างโรงเรียน มุ่งที่จะให้คนเข้ารับราชการ ส่วนสมัยการเปลี่ยนแปลงการปกครอง จะเป็นการมุ่งพัฒนาแผนการศึกษาแห่งชาติแล้ว เป็นต้น

8. ในฐานะท่านเป็นนักศึกษาวิชาชีพครู ท่านคิดว่าการศึกษามีความสำคัญต่อประเทศอย่างไร จงอธิบาย
ตอบ  มีความสำคัญต่อประเทศมาก เพราะการศึกษาเป็นการให้ความรู้ ความชำนาญ ทั้งยังช่วยขัดเกลาคนในสังคมให้เป็นมนุษย์ที่สมบรูณ์

9. แนวคิดพุทธทาสภิกขุ ได้กล่าวว่า การศึกษาเพื่อมนุษย์จะมีโอกาสได้สิ่งที่ดีที่สุด สิ่งที่มนุษย์ควรจะได้โดยการทำลายซึ่งสัญชาตญาณอย่างสัตว์ แล้วมีการประพฤติกระทำอย่างมนุษย์ที่มีจิตใจสูงโดยสมบูรณ์ และสิ่งที่ดีที่สุดตามหลักศาสนาพุทธที่ว่า กินอยู่อย่างพอดี อย่ากินส่วนเกินอย่าใช้ส่วนเกินเพื่อจะให้เป็นไปได้อะไรอีกอันหนึ่งซึ่งสูงสุดเรียกว่า “บรมธรรม” และการศึกษา เพื่อธรรมาธิปไตยและเป็นเรื่องคนมีปัญญา ต้องมีปัญญาแท้จริงสูงสุด เห็นด้วยหรือไม่อย่างไร จงอธิบาย
ตอบ  เห็นด้วย เพราะ การศึกษาจะช่วยขัดเกลามนุษย์ให้เป็นมนุษย์ที่สมบรูณ์ ช่วยให้สำนึกเห็นประโยชน์และคุณค่าของสิ่งต่างๆ ทำให้ใช้ชีวิติอย่างสงบสุข ไม่ทะเยอทะยานอยากได้อะไรที่เกินตัว

10. แนวคิดของนักการศึกษาไทยที่ท่านชอบมากที่สุด 1 ท่าน แสดงทัศนะของท่านต่อแนวความคิดการจัดการศึกษาของไทย
ตอบ  ม.ล.ปิ่น มาลากุล ได้กล่าวว่า การศึกษาเป็นเครื่องหมายที่ทำให้เกิดความเจริญงอกงามในตัวบุคคล